Co powinieneś wiedzieć, jeżeli dostałeś spadek? Formalności, które trzeba załatwić

Spadek to dobra materialne, które chcemy ofiarować komuś po naszej śmierci. Sprawy spadkowe są ściśle regulowane przez prawo, a dokładnie przez Kodeks Cywilny. Otrzymanie spadku bywa zawiłym procesem, w którym łatwo się pogubić – co jeśli dzielimy go z innymi osobami? I czy można odrzucić spadek, jeśli członek rodziny miał długi i nie stać nas na ich spłatę? Spadek to nie tylko przywilej, ale również obowiązki. Sprawdźcie!

Zobacz także: Darowizna - co musisz wiedzieć, gdy chcesz komuś coś podarować? 

Prawo spadkowe

Spadek to ogół praw i obowiązków, które należą do spadkodawcy, a w chwili jego śmierci przechodzą na jego spadkobierców w drodze dziedziczenia. To oznacza, że nie musimy zostawiać oficjalnie spisanego testamentu. Jeżeli mamy długi i umrzemy przed ich spłaceniem, wówczas przechodzą one na nasze dzieci, a w następnej kolejności wnuki. 

Zobacz także

Kiedy spadek może być podwójnie opodatkowany?

Zmiany w podatku od spadku i darowizn

Warto wspomnieć, że Kodeks Cywilny dokładnie określa, kto jest uprawniony do dziedziczenia spadku. W ten sposób rozdziela się majątek, gdy spadkodawca nie spisał testamentu. Jak to wygląda i kto ma do tego prawo?

• Najbliższa rodzina, czyli dzieci i współmałżonek – mówi się o tym, że każdy powinien dziedziczyć spadek w równych częściach. Zdarza się, że dziecko umiera przed rodzicami, w takiej sytuacji spadek należy się jego dzieciom, czyli wnukom spadkodawcy. Prawo do spadku mają również dzieci adoptowane. 
• Rodzice – gdy spadkodawca nie ma żadnych dzieci.
• Dziadkowie – w przypadku, gdy są jedynymi spadkobiercami.
• Rodzeństwo – brat i siostra dziedziczą spadek, gdy jedno z rodziców nie żyje.
• Gmina – w momencie, gdy spadkobierca nie ma żadnych krewnych.

Osoba, która otrzymała spadek, jest zobowiązana zapłacić podatek od spadku. Co ciekawe – jego wysokość jest uzależniona od stopnia pokrewieństwa. Im jest on dalszy, tym większy płacimy podatek. Tylko najbliższa rodzina spadkodawcy nie płaci podatku od spadków i darowizn.

Wyróżniono trzy progi bliskich relacji:

• w pierwszą wchodzi najbliższa rodzina – rodzice, teściowie, rodzeństwo itp.,
• druga uwzględnia ciotki, wujków, siostrzeńców itp.,
• trzeci to osoby, które są z rodziny, ale stopień pokrewieństwa jest daleki.

Zobacz także: Jak zorganizować pogrzeb krok po kroku? Formalności po śmierci bliskiej osoby

Spadek – testament

Jedynym sposobem na zmianę kolejności dziedziczenia jest napisanie testamentu. Decyzję o tym, kto odziedziczy jego pieniądze, podejmuje sam spadkodawca. Spadkodawca ma prawo rozporządzać swoim majątkiem – może podzielić go między kilka osób lub przekazać jednej. Testament może zostać napisany przez spadkobiercę – taki dokument powinien zostać sporządzony ręcznie! Można też stworzyć go z notariuszem oraz w obecności świadków i przedstawicieli administracji państwowej oraz kierownika stanu cywilnego.

To, co ważne – testament można zawsze zmienić, a nawet odwołać.

Odrzucenie spadku

Spadek kojarzy się nam z otrzymywaniem pieniędzy, ale w skład spadku wchodzą długi, w tym pożyczki i kredyty. Oznacza to, że nie znikają one wraz ze śmiercią osoby, odpowiedzialnej za ich zaciągnięcie. Od spadkobiercy zależy, czy będzie to spłacać, czy nie. W takiej sytuacji masz aż sześć miesięcy na podjęcie decyzji o odrzuceniu spadku. Ważne, żeby zaznaczyć, jaką decyzję podejmujesz, bo w przeciwnym razie automatycznie odziedziczysz wszystkie długi.

Co można?

• Odrzucić spadek – w tej sytuacji taka osoba zostaje wyłączona z dziedziczenia,
• można przyjąć spadek z długami – taka osoba zobowiązuje się spłacić wszystkie długi i zobowiązania spadkobiercy,
• można przyjąć spadek bez odpowiedzialności za długi – dług zostanie spłacony z pieniędzy, które pozostawił po sobie spadkobierca.

Masz prawo zrzec się dziedziczenia, ale tę kwestię trzeba załatwić prawnie. Umowa ta musi być zawarta za życia spadkodawcy w formie aktu notarialnego. Pamiętaj, że to prawo przejdzie na twoje dzieci oraz wnuki.

Zobacz także: Czym jest hipoteka? Zobacz, jak działa, sprawdź swoje prawa i jej rodzaje

Zachowek

Zdarza się, że spadkodawca nie uwzględnia w swoim testamencie najbliższej rodziny. Takie osoby mają prawo do zachowku - mogą one zażądać części należnego im spadku. Zachowku nie otrzymają osoby, które zostały wydziedziczone lub wcześniej odrzuciły spadek.

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza jest wtedy, gdy nie przyjmuje się spadku w całości, ale do wysokości ustalonego inwentarza. To zabezpieczanie dla osoby, dziedziczących spadek z długami. Oznacza to, że jeśli długi przewyższają majątek spadkodawcy, to spadkobierca jest zwolniony z konieczności spłacenia długów z własnego majątku.

Zobacz także: Czym są składki ZUS i dlaczego warto je odprowadzać? Wszystko, co musisz wiedzieć